Mayıs 1886’da Batum Limanı’ndan Trabzon’a doğru yol almaya başlayan gemiye binen Çaykovski pişmandır.
Bu pişmanlığı Trabzon’a varıp kendi ifadesiyle “rüya kent”te konaklayacağından değildi.
Batum’dan iki gemi kalkıyordu. O Armenia isimli gemiye bindiğine, limandaki daha yeni ve görkemli görülen Messageria Şirketine dahil gemi aklını çelmiş ve pişman olmuştu.
Fakat hava o kadar güzeldi ki Batum - Trabzon arasındaki coğrafyanın muhteşemliği geminin kalitesine dair endişeleri bile aklına getirmiyordu.
14 Mayıs sabahında muhteşem bir Trabzon güneşiyle limanın açıklarına demir atan gemiden hayran kaldığı yakışıklı kollu kuvvetli bir kayıkçının sayesinde limana çıkan Çaykovski, kentin güzelliği karşısında adeta büyülenir.
Trabzon’dan “rüya şehir” diye bahseden Rus klasik müziğinin en önemli ismi Çaykovski, Hotel Europa'ya yerleşir.
“TRABZONUN İNSANLARI VE SOKAKLARI ÇEKİCİ”
Günlüğündeki notlarında “doğunun peri masallarını andıran Trabzon’da” gezinirken insanlarının çok hoş oluşu ve sokaklarının çekiciliği karşısında hayretini gizleyemez. Tiflis ve Batum'u geçerek Türkiye topraklarına ayak basan bestecinin ilk durağı Trabzon oluyor. 13 Mayıs 1886’da gemiyle Trabzon’a ulaşan besteci mektubunda burayı “rüya şehir” olarak tanımlayarak şu notları düşüyor: “Trabzon’a yaklaşıyoruz. Çok güzel. Türk konsolos, insanlar balık tutuyorlar. Şehrin ve sokaklarının -ama bilhassa yaşayanlarının- çekiciliği. Nedense bütün bunlar bana şark masallarını hatırlatıyor.”
Rusça bilen yerli bir rehberle şehri gezen Çaykovski, Türk kahvesi ve nargile içmeyi de ihmal etmez.
AT SIRTINDA SÜMELA TURU
Sümela Manastırı o yıllarda da meşhur.
Ortodoksların en önemli dini merkezlerinden biri.
Müslüman bir imparatorluğun şehrinde faaliyetlerini hiçbir kısıtlamaya tabi olmadan sürdürüyor.
Dünyaca ünlü klasik müzik ustası Çaykovski temin edilen bir at ve rehberi ile birlikte manastırı ziyaret eder.
Sonrasında İstanbul/Marsilya üzerinden Paris’e kadar sürecek yolculuğu için Trabzon’dan ayrılır.
Çaykovski'nin at sırtında Sümela’yı ziyaret etmesi kadar, Trabzon sokaklarında şehre hayran kalarak gezmesinin yankılarının eserlerine nasıl yansıdığını bilemiyorum ama bilinen bir şey varsa, o yıllarda Paris’e gitmek için Trabzon’a uğranılması gerekliliğidir.
Hotel Eurupa'nın yaşadığını düşünün. Çaykovski burada kaldı diye de kapısına bir tabela konsun ve kültür turizminin misafirlerinin ziyaretlerini hayal edin.
“Müzik gerçekten de, Tanrı’nın karanlıkta amaçsızca gezinen insanlığa sunduğu tüm hediyeler arasında en güzel olanıdır.” diyen Pyotr İlyiç Çaykovski 7 Mayıs 1840'da Rusya'nın başkenti, Moskova'nın doğusundaki bir kasabada doğmuş Romantik Dönem Rus klasik müzik bestecisidir.
Senfoni, opera, bale, enstrümantal ve oda müziği ile şarkı gibi birçok tarzda eser vermiştir.
Günümüz klasik müzik repertuarında yer alan en popüler konser ve gösteri müziklerini yazmıştır. Bunların arasında Kuğu Gölü, Uyuyan Güzel, Fındıkkıran bale müzikleri, 1812 Uvertürü, ilk Piyano Konçertosu, gibi eserleri sayabiliriz.
Çaykovski Paris’e gitmek üzere Trabzon’a gelip burada kaldığında buradaki izlenimlerini günlüklerinde anlatmıştır. İçine kapanık bir yapıya sahip olan ünlü müzik insanı, “rüya diyarı” olarak adlandırdığı Trabzon'da kaldığı sürede kendisini tanıyan Rusların da ilgisiyle karşılaşmıştı.
Bir liman kenti olarak daha önceki yıllarda da uluslararası kültürle tanışma fırsatını yakalayan Trabzon, aynı zamanda her ülkeden seyyahın uğramadan geçemediği bir şehirdi.